O projekcie Rybnik: pograniCZe

Rybnik: pograniCZe

– Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z tego, że jesteśmy tak blisko, łączą nas podobne historie, traumy i wspólne dziedzictwo. Dlatego właśnie w Rybniku, nieco ponad 20 kilometrów od czeskiej granicy, chcemy o tych tradycjach opowiedzieć – tłumaczy Aleksandra Klich Siewiorek, dyrektorka Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Konstantego Prusa w Rybniku.

Festiwal „Rybnik: pograniCZe” będzie okazją do spotkania młodych artystów i osób związanych z sektorem kreatywnym z Czech oraz Polski. Wśród gości znajdą się m.in.  František Šmehlík  i Robert Małecki, Eva Tvrdá czy Anna Malchárková. Ważnym punktem odniesienia stanie się również powieść „Krzywy kościół” Karin Lednickiej, stanowiąca kanwę spektaklu Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Wydarzenia festiwalowe (spotkania autorskie, panele dyskusyjne czy wspomniany spektakl) poprzedzone zostaną cyklem warsztatów pod hasłem „CZytaMY Śląsk”.

Przeczytajmy Śląsk na nowo

W Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rybniku już od 18 marca będziemy dyskutować o  literaturze i kulturze czeskiej oraz polskiej, a także wspólnej historii. W ramach warsztatów stworzymy mapę polsko-czeskiej tożsamości. – Chcemy skupić się na opowieściach o osobach, a także miejscach nam bliskich – odkryć, co skrywają, i spróbować umieścić je na mapie, aby mogły stać się częścią podróży innych ludzi. Porównanie, dyskusja, próby opisu i wskazania ważnych dla nas lokalizacji i ich mieszkańców pomogą nam budować wielogłosową opowieść o nas i naszym otoczeniu – zapowiadają Monika Glosowitz i Karolina Pospiszil, prowadzące w ramach projektu warsztaty „Mapowanie pogranicza”.

Najmłodsi czytelnicy będą mogli wziąć udział w kreatywnych zajęciach artystyczno-literackich, a młodzież – w warsztatach dotyczących książki „Truchlin” autorstwa Vojtěcha Matochy. Spotkania w ramach warsztatowej części festiwalu odbędą się w budynku głównym biblioteki, a także w filiach: w Kamieniu, Niedobczycach, Boguszowicach Starych oraz na Smolnej.

Kultura pograniCZa

Punktem kulminacyjnym projektu będzie tygodniowy festiwal „Rybnik: pograniCZe”. Wydarzenie rozpocznie się 7 maja podwójnym spotkaniem autorskim pod hasłem „Usłyszeć kryminał”. Gośćmi biblioteki będą František Šmehlík  i Robert Małecki, a spotkanie poprowadzi Mariusz Czubaj. W piątek, 9 maja odbędzie się panel dyskusyjny, w ramach którego porozmawiamy o specyfice pracy tłumaczy, perspektywach młodych ludzi w zawodach kreatywnych i przyszłości kulturalnej Europy. Panel poprowadzą młode rybnickie tłumaczki, Paulina Rzymanek i Elżbieta Janota z podkastu „Już Tłumaczę”. Ich gościniami będą Anna Radwan-Żbikowska oraz Julia Różewicz, tłumaczki czeskiej literatury.

– Bardzo się cieszymy, że w trakcie festiwalu znajdzie się miejsce na rozmowę o przekładzie literackim. Tłumacze swoją pracą przerzucają zarówno literackie, jak i kulturowe mosty, dzięki którym możemy budować wspólnotę doświadczeń. Często też, na równi z autorami i wydawcami, pełnią rolę kulturalnych ambasadorów, promując wartościową zagraniczną literaturę na polskim rynku. Tym ważniejsze wydaje się więc, by dać im przestrzeń do opowiedzenia o swojej pracy i swojej pasji – mówią prowadzące.

Tego samego dnia odbędzie się panel „Kobiety Śląska”, w którym wezmą udział czeskie pisarki: Eva Tvrdá i Anna Malchárková. Poprowadzą go Monika Glosowitz i Karolina Pospiszil.

– Ogromnie się cieszę, że przygotowując te wydarzenia, udało się nam zaprosić tak ciekawych autorów i autorki, a także nawiązać ważne dla nas współprace – m.in. z biblioteką w sąsiedzkiej Karwinie. Tematyka, wokół której będziemy się poruszać, jest wyjątkowo istotna zarówno w dobie transformacji terenów górniczych, jak i w perspektywie przyszłości kulturalnej Europy. Szczególnie ciekawi nas spojrzenie, jakie mają na te tematy młodzi twórcy – podkreśla Aleksandra Klich-Siewiorek.

10 maja zaprosimy na bezpłatne zwiedzanie Zabytkowej Kopalni Ignacy, a 14 maja w Teatrze Ziemi Rybnickiej zobaczyć będzie można spektakl „Krzywy kościół” Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie, dotykający tematu jednej z największych katastrof górniczych w Czechach. Festiwalowi będzie również towarzyszyć wystawa czeskiej fotografii otworkowej organizowana przez Ogólnopolski Festiwal Fotografii Otworkowej OFFO.

Projekt Rybnik: pograniCZe realizowany jest w międzynarodowej współpracy – współorganizatorem jest Regionální knihovna Karviná. Patronat nad wydarzeniem objął Uniwersytet Śląski, a patronatów medialnych udzieliło Radio 90 oraz podkasty Już Tłumaczę i Czechostacja.

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny, na niektóre obowiązują darmowe wejściówki. Więcej informacji na stronie https://www.biblioteka.rybnik.pl/news/projekty-trwajace-rybnik-pogranicze

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu kulturalnego polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025 w ramach programu dotacyjnego SYNERGIE”.