Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Józefa Szafranka 7, 44-200 Rybnik
Kontrast
Rozmiar

Rozgość się u nas!

Kim był Konstanty Prus?

Tekst i zdjęcie
Konstanty Prus, lata pięćdziesiąte XX wieku. Ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach.

KONSTANTY PRUS


Prus Konstanty (1872-1961) – historyk, regionalista, dziennikarz, pracownik Polskiego Komitetum Plebiscytowego.

Urodził się w Wielopolu (Rybnik), pochodził z rodziny o tradycjach polskich. W Turynie studiował teologię W 1900 roku przerwał jednak studia i powrócił na Górny Śląsk, poświęcając się działalności narodowej na Śląsku. Pracował w „Katoliku” u Adama Napieralskiego, a następnie przez krótki czas redagował „Gazetę Opolską”. Za artykuł potępiający akcję germanizacyjną odbył karę trzech tygodni więzienia. Redagował także „Kuriera” w Sosnowcu i „Nowiny Raciborskie”, po czym powrócił do redakcji „Katolika”.

Zdjęcie 1
Legitymacja Prusa jako pracownika Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach.
Zdjęcie 2
Konstanty Prus na dworcu w Katowicach, 28 lipca 1931 r. Ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach.

kim był Konstanty Prus

W czasie plebiscytu należał do najbardziej aktywnych dziennikarzy. Opublikował szereg artykułów, w których wykazywał polskość Górnego Śląska. Brał udział w polskiej akcji propagandowej i agitacyjnej, przemawiając na wiecach plebiscytowych. W latach poprzedzających przyłączenie Górnego Śląska do Polski miał 30 procesów karnych, wytoczonych mu w związku z działalnością pisarską. K. Prus organizował Bibliotekę Urzędu Wojewódzkiego i Archiwum Wojewódzkie. W czasie wojny za odmowę podpisania volkslisty trafił do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, z którego został zwolniony. Ostatnie lata życia spędził w domu starców w Mikołowie.

Jako naukowiec zajmował się badaniem historii Śląska i historii jego kultury. Do najważniejszych jego prac naukowych należą: „Józef Lompa, jego życie i praca” (Bytom 1913), „Z przeszłości Mikołowa i okolicy” (Mikołów 1932), „Piotr Kołodziej pisarz sztuk teatralnych” (Mikołów 1936), „Spis nazw miejscowości Śląska Opolskiego” (Katowice 1939). Dużą wartość miały w swoim czasie broszury: „O walce z pijaństwem na Śląsku za czasów księdza Ficka” (Bytom 1914) oraz „O pierwszych polskich drukarzach na Śląsku to i owo” (Mikołów 1920). Wśród prac popularnonaukowych wyróżniają się dwie: „Krótki zarys dziejów Górnego Śląska” (Opole 1920) i „War Oberschlesien deutsch oder polnisch” (Kluczbork 1920). Stanowiły one cenne materiały pomocnicze dla działaczy na Górnym Śląsku w czasie plebiscytu. K. Prus wydał także swoje najcenniejsze artykuły o tematyce historycznej w osobnej publikacji pt. „Silesiana” (Mikołów 1923).​

Źródło: Mikołowskie Zeszyty Historyczne. Red. Iwona Kurdziel-Drzewiecka. Mikołowskie Towarzystwo Historyczne, 2014.